Podstawy analizy cyklu życia (LCA): narzędzie do zrównoważonej produkcji

Wraz ze wzrostem świadomości na temat zmian klimatycznych i ich społecznych konsekwencji, coraz więcej inwestorów i deweloperów bierze pod uwagę wpływ swoich projektów na środowisko. Jednym z najbardziej holistycznych systemów jej oceny jest LCA — metoda, którą dzisiaj spróbujemy przybliżyć.

Na czym polega analiza cyklu życia produktu?

LCA — czyli Life Cycle Assessment — jest kompleksową metodą oceny oddziaływania obiektu budowlanego na środowisko naturalne. Bierze ona „pod lupę” cały cykl życia danego obiektu — od pozyskania materiałów, przez budowę i wykończenie budynku po jego użytkowanie… a nawet ewentualną rozbiórkę. 

Analiza LCA jest oparta na konkretnych założeniach — opisanych w międzynarodowych normach ISO 14040 oraz ISO 14044 — i wymiernych wartościach: danych dotyczących emisji CO2 (śladu węglowego), poziomu zużycia energii czy kosztów utylizacji odpadów. Umożliwia dzięki temu bardzo dokładną weryfikację wpływu obiektu na środowisko oraz oszacowanie związanych z tym kosztów ekonomicznych. I z tego właśnie powodu jest ona obecnie zdecydowanie najszerzej wykorzystywanym narzędziem analizy procesów technologicznych (nie tylko w branży budowlanej).

Metoda LCA — krok po kroku

Proces analizy cyklu życia obiektu można podzielić na cztery etapy:

• Określenie celu analizy

O tym, jakie aspekty funkcjonowania danego projektu zostaną wzięte pod uwagę w ramach analizy LCA decyduje… jej cel. Inne podejście do analizy zostanie zastosowane, jeżeli naszym celem jest usprawnienie procesów zarządzania zasobami energetycznymi, a inne — gdy zależy nam na zaprezentowaniu kosztów środowiskowych obiektu potencjalnym inwestorom i najemcom.

Wyróżnia się dwie główne formy analizy LCA: Cradle to Gate (od kołyski do bramy) oraz Cradle to Grave (od kołyski po grób). Pierwsza z nich skupia się jedynie na procesie budowy obiektu, druga — uwzględnia także jego użytkowanie.

• Przygotowanie i analiza inwentarza

W tym kroku określa się tak zwane wejścia i wyjścia dla danego obiektu. W przypadku projektów budowlanych wejściami są m.in. materiały wykorzystane przy budowie i energia zużywana podczas użytkowania obiektu. Wyjściami zaś są, chociażby, emitowane gazy i produkowane przez użytkowników odpady.

• Ocena wpływu obiektu na środowisko

Dane dotyczące wejść i wyjść są „przeliczane” na mające realny wpływ na środowisko szkodliwe emisje. Najczęściej mówi się w tym kontekście o śladzie węglowym (czyli sumie emitowanych przez obiekt gazów cieplarnianych), ale w zależności od charakteru obiektu i celu analizy LCA można uwzględnić także poziom zużycia zasobów energetycznych czy wpływ na zakwaszanie i eutrofizację wód. Wykorzystuje się do tego oparte o rozbudowane bazy danych oprogramowanie — dla przykładu, analiza LCA od JWA przeprowadzana jest z pomocą One Click LCA.

• Interpretacja wyników analizy

W ostatnim kroku, na podstawie wyników analizy i ich interpretacji, przedstawia się propozycje rozwiązań, mogących zredukować negatywny wpływ budynku na środowisko.

Jakie korzyści przynosi analiza cyklu życia?

Na przeprowadzenie analizy LCA decyduje się coraz więcej deweloperów, inwestorów i właścicieli nieruchomości. Dlaczego? Powodów jest kilka; wyniki analizy pozwalają:

• oszacować realne koszty inwestycji;
• zidentyfikować źródła najbardziej obciążających środowisko emisji;
• wskazać nieefektywne rozwiązania techniczne;
• przeprowadzić dalszą analizę doradczą;
• uzyskać dodatkowe punkty w procesie certyfikacji BREEAM lub LEED.

Jednak najważniejszą korzyścią, która płynie z dogłębnej analizy LCA jest, oczywiście, możliwość zredukowania negatywnego wpływu budynku na środowisko naturalne… i  dołożenie kolejnej cegiełki do rozwoju zielonego budownictwa